مول ۱۰ چیست و چه کاربردی دارد؟

صابون مول ۱۰ یکی از اعضای خاص خانواده نونیل ‌فنول اتوکسیلات‌ها است که دارای ویژگی‌ها و کاربردهای متمایزی می‌باشد. نونیل فنل اتوکسیلات (صابون ۱۰ مول) گروهی از ترکیبات مصنوعی هستند که بعد از فروش مواد شیمیایی به طور گسترده در محصولات مختلف صنعتی و مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد مول 10 متنوع است سورفکتانت‌ها عمدتاً در شوینده‌ها، امولسیفایرها، عوامل مرطوب کننده و پخش کننده‌ها به دلیل کارایی آنها در تجزیه روغن‌ها و گریس‌ها استفاده می‌شوند. با این حال، استفاده از NPE ها نگرانی‌های زیست محیطی و بهداشتی قابل توجهی را ایجاد می‌کند که به طور فزاینده ای توجه سازمان‌های نظارتی، محققان و عموم را به خود جلب می‌کند.

مول ۱۰ چیست ؟

صابون ۱۰ مول یک سورفکتانت غیریونی است که به دسته گسترده‌تر نونیل ‌فنول اتوکسیلات‌ها تعلق دارد. همانطور که از نام آن پیداست، نونیل ‌فنل ۱۰ مول اتوکسیله به طور میانگین دارای ۱۰ واحد اتیلن اکسید متصل به بخش نونیل ‌فنول است که به آن خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی می‌بخشد.

​نونیل فنول اتوکسیله ۱۰ مول در دمای محیط به‌صورت مایع شفاف تا کمی زرد رنگ با ویسکوزیته بالا مشاهده می‌شود. این ترکیب بوی ملایمی دارد و در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد دانسیته‌ای حدود ۱.۰۵ تا ۱.۰۷  گرم بر سانتیمتر مکعب دارد.

کاربرد مول 10

نونیل فنل اتوکسیله ۱۰ مول یک سورفکتانت غیر یونی است و کاربرد مول 10 بسیار متنوع است که به عنوان پاک کننده و شوینده، چربی زدا، پردازش کاغذ و منسوجات، رنگ، لکه‌های پیش شستشو، مواد شیمیایی کشاورزی، مایعات فلزکاری، مواد شیمیایی میدان نفت استفاده می‌شود. عملکرد شوینده خوبی دارد.

یکی از ویژگی‌های کلیدی نونیل فنل ۱۰ مول اتوکسیله آب‌دوستی نسبتاً بالای آن در مقایسه با سایر انواع نونیل فنول اتوکسیلات  است. کاربرد مول 10 به دلیل حلالیت و پخش‌شوندگی در آب در پلیمریزاسیون امولسیونی، فرآوری منسوجات و فرمولاسیون‌های کشاورزی که نیاز به اختلاط و توزیع یکنواخت دارد ، بسیار مفید است.

کاربرد در صنعت نساجی

در صنعت نساجی، نونیل فنل اتوکسیله ۱۰ مول به عنوان عامل مرطوب‌کننده، امولسیفایر و پخش‌کننده کاربرد دارد. توانایی آن در پراکنده و حلال های شیمیایی و رنگ‌های مختلف نساجی باعث کاربرد یکنواخت و همسان این مواد می‌شود و در نهایت منجر به بهبود کیفیت محصول می‌شود.

کاربرد مول 10 در کشاورزی

بخش کشاورزی نیز از خواص منحصر به فرد کاربرد مول 10 بهره‌مند می‌شود. این سورفکتانت معمولاً به عنوان یک ماده کمکی در فرمولاسیون‌های آفت‌کش و علف‌کش استفاده می‌شود، جایی که با افزایش مرطوب‌کنندگی، پخش‌شوندگی و نفوذ مواد فعال، در نهایت اثربخشی آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

علاوه بر این، نونیل فنل ۱۰ مول اتوکسیله در کاربردهای مختلف تمیزکاری و چربی‌زدایی صنعتی نیز به کار می‌رود و از قابلیت‌های شویندگی و امولسیون‌کنندگی آن برای حذف آلاینده‌های مقاوم از سطوح و تجهیزات استفاده می‌شود.

کاربرد مول ۱۰ در شوینده‌ها

کاربرد مول 10 در صنعت شوینده‌ها به‌عنوان یک سورفکتانت غیر یونی پرکاربرد شناخته می‌شود که با کاهش کشش سطحی آب، به پاک‌سازی مؤثر چربی‌ها و آلودگی‌ها کمک می‌کند. مواد شیمیایی شوینده ها از جمله کاربرد مول 10 در تولید مایع ظرفشویی، شامپو، شیشه‌پاک‌کن، شوینده‌های صنعتی و لباسشویی استفاده می‌شود. با وجود عملکرد قوی، به‌دلیل پایداری بالا و خطرات زیست‌محیطی در برخی کشورها استفاده از آن محدود شده است.

کاربرد نونیل فنول اتوکسیله ۱۰ مول در رنگ سازی

در صنعت رنگ‌سازی، کاربرد مول 10 به عنوان یک امولسیفایر و عامل پراکنده‌کننده مؤثر عمل می‌کند. این ماده به بهبود پراکندگی یکنواخت رنگدانه‌ها در محیط‌های آبی و غیرآبی کمک می‌کند و از ته‌نشینی ذرات رنگ جلوگیری می‌نماید. همچنین، با کاهش کشش سطحی، باعث افزایش پایداری و یکنواختی رنگ می‌شود، که در تولید رنگ‌های لاتکس، پوشش‌های چوبی و رنگ‌های صنعتی بسیار حائز اهمیت است.

عوارض نونیل فنل اتوکسیله ۱۰ مول

صابون مول ۱۰ در محیط به نونیل فنل تبدیل می‌شود و ممکن است عوارضی ایجاد کند. بنابراین انسان می‌تواند از طریق مسیرهای مختلف، از جمله تماس مستقیم با پوست، استنشاق ذرات گرد و غبار و بلعیدن آب یا غذای آلوده، در معرض این ماده قرار گیرد. قرار گرفتن در معرض صابون مول ۱۰ برای کارگران در صنایع مختلف نگران کننده است. علاوه بر این دیگر خطرات نونیل فنول اتوکسیله شامل موارد زیر است :

خطرات زیست محیطی مول ۱۰

نونیل فنول اتوکسیله مول ۱۰ به خاطر ماندگاری خود در محیط شناخته می‌شوند. هنگامی که در بدنه‌های آبی رها می‌شوند و به آرامی تخریب می‌شوند. این تجمع باعث می‌شود که غلظت‌های بالاتری از این مواد سمی در بافت‌های موجودات بالاتر از زنجیره غذایی یافت شود.

سمی برای آبزیان

NPE‌ ها برای آبزیان بسیار سمی هستند. آنها می‌توانند سیستم غدد درون ریز ماهی‌ها و سایر موجودات آبزی را مختل کنند و منجر به مشکلات تولید مثل و رشد شوند. مطالعات نشان داده اند که حتی غلظت کم صابون مول ۱۰ می‌تواند آسیب قابل توجهی به اکوسیستم‌های آبی وارد کند و بر تنوع گونه‌ها و پایداری اکوسیستم تأثیر بگذارد.

اوتروفیکاسیون

وجود نونیل فنول اتوکسیله در بدنه‌های آبی می‌تواند به فرآیند اوتروفیکاسیون شود. همانطور که این ترکیبات تجزیه می‌شوند، مواد مغذی آزاد می‌کنند که باعث رشد بیش از حد جلبک‌ها می‌شود. این شکوفه جلبکی می‌تواند سطح اکسیژن آب را کاهش دهد و در نتیجه مناطق مرده ای ایجاد شود که آبزیان نمی‌توانند زنده بمانند.

اختلال غدد درون ریز در انسانها

نونیل فنول اتوکسیله به عنوان مختل کننده‌های غدد درون ریز شناخته می‌شود. آنها عملکرد هورمون‌های طبیعی بدن، به ویژه استروژن را تقلید می‌کنند و می‌توانند در تعادل هورمونی اختلال ایجاد کنند. این اختلال می‌تواند منجر به مسائل مختلف سلامتی، از جمله مشکلات تولید مثل، ناهنجاری‌های رشدی و افزایش خطر سرطان‌های مرتبط با عملکرد هورمون‌ها مانند سرطان سینه شود.

جایگزین مول ۱۰

جایگزین‌های صنعتی برای صابون مول ۱۰ شامل موارد زیر است :

• صابون مول ۲۰ : با داشتن زنجیره بلندتر از اتیلن اکسید، حلالیت بالاتری در آب دارد و در صنایع آرایشی و بهداشتی، به‌ویژه برای پوست‌های حساس استفاده می‌شود.
• صابون مول ۶ : به دلیل داشتن زنجیره کوتاه تری از اتیلن اکسید پایداری آن در محیط کاهش می‌یابد. نونیل فنول اتوکسیلات ۶ مول در نساجی ، کشاورزی و شوینده کاربرد دارد و به راحتی در آب حل می‌شود.

برای کاهش خطرات زیست محیطی می‌توان از سورفکتانت غیر نونیل فنولی شامل موارد زیر استفاده کرد :

• لوریل الکل اتوکسیله : این ترکیب از منابع طبیعی مانند روغن نارگیل یا روغن نخل استخراج می‌شوند و به‌عنوان سورفکتانت‌های غیر یونی با تجزیه‌پذیری بالا شناخته می‌شوند.
• گلوکوزیدهای آلکیل : سورفکتانت‌های غیر یونی مشتق‌شده از قندها هستند که دارای تجزیه‌پذیری زیستی بالا و سمیت کم می‌باشند.​

گلف کم ایران مرکز فروش مواد شیمیایی ، هنگام انتخاب جایگزین صابون مول ۱۰ باید اطمینان حاصل کنید که جایگزین انتخاب شده با ویژگی‌های موردنیاز شما مطابقت داشته باشد. برگه اطلاعات ایمنی هر ماده شیمیایی را با دقت مطالعه کنید. همچنین می‌توانید با کارشناسان حوزه شیمی برای انتخاب و کاربرد مول 10مشورت کنید.